İÇİNDEKİLER
§ 1. GİRİŞ 1
I. TANIM VE MİRAS HUKUKUNUN GEREKLİLİĞİ 1
1. Tanım . 1
2. Miras Hukukunun Gerekliliği 1
3. Miras Hakkının Anayasa Teminatı Altında Olması . 2
4. Miras Hukukunun Medenî Kanunun İçindeki Yeri ve Sistematiği 3
II. MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI 5
1. Miras 5
2. Mirasbırakan 5
3. Mirasçı . 5
4. Tereke 8
a. Malvarlığında bulunan, fakat terekede yer almayan hukukî ilişkiler . 8
b. Malvarlığında bulunmayan, fakat terekede yer alan hukukî ilişkiler 10
c. Manevi değer taşıyan varlıklar ve özellikle dijital tereke unsuru sorunu 11
d. Ölüm sebebiyle doğrudan doğruya mirasçıların şahsında doğan haklar . 13
5. Ölüme Bağlı Tasarruf . 14
III. MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMI OLARAK KÜLLÎ
HALEFİYET VE SONUÇLARI 14
1. Küllî Halefiyet Kavramı . 14
2. Küllî Halefiyetin İstisnası: Cüzî Halefiyet Hali 17
BİRİNCİ KISIM
YASAL MİRASÇILIK
§ 2. KAN HISIMLARININ YASAL MİRASÇILIĞININ TEMELİ OLAN
ZÜMRE SİSTEMİNİN ESASLARI 20
I. GENEL BİLGİLER 20
1. Fert Sistemi . 20
2. Sınıf Sistemi . 20
3. Zümre (Parantel) Sistemi 20
a. Zümrenin tanımı . 21
b. Yasal mirasçılık açısından Medenî Kanundaki zümre düzeni 21
II. ZÜMRE SİSTEMİNİN ANA PRENSİPLERİ 23
1. Mirasçı olabilmek için bir zümreye dahil olma 23
2. Bir önceki zümrede mirasçı bulunması, bir sonraki zümrenin mirasçılığını engeller . 24
3. Zümre içinde ön sıradaki (derecedeki) mirasçılar, bir alt sıradaki mirasçıların mirasçılığını engellerler. . 26
4. Zümre başları ve kök başlarının önceliği 27
5. Zümre başı ya da kök başına altsoyun halef olması 29
6. Mirasın, birinci zümrede kök başlarına, ikinci ve üçüncü zümrelerde, zümre
başlarına göre eşit olarak paylaşılması . 30
7. İkinci ve üçüncü zümrelerde mirasın ana ve baba hattı olarak ikiye ayrılması . 31
III. MİRASBIRAKANA ÇİFT HISIMLIK BAĞI İLE BAĞLI OLANLARIN MİRASÇILIĞI . 34
IV. YARIM KAN HISIMLARININ MİRASÇILIĞI . 34
V. EVLİLİK DIŞINDA DOĞAN HISIMLARIN MİRASÇILIĞI 35
§ 3. EVLATLIĞIN (VE ALTSOYUNUN) MİRASÇILIĞI 37
I. GENEL OLARAK 37
II. EVLATLIK VE ALTSOYUNUN MİRASÇILIĞININ ÖZELLİKLERİ . 37
§ 4. ZÜMRE SİSTEMİNİN GENEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ . 38
§ 5. EŞİN MİRASÇILIĞI 39
I. GENEL OLARAK 39
II. EŞİN DEĞİŞİK ZÜMRELERLE MİRASÇI OLMASI DURUMUNDA MİRAS
PAYININ ORANLARI. 39
III. EŞİN MİRASÇILIĞI İLE İLGİLİ BAZI ÖZEL DURUMLAR 44
1. Boşanma Davasının Eşin Mirasçılığına Etkisi 44
2. Evliliğin Butlanı Kararının Eşin Mirasçılığına Etkisi . 47
3. Birden Fazla Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı 49
§ 6. DEVLETİN MİRASÇILIĞI 49
İKİNCİ KISIM
ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR
§ 7. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN ÖN BİLGİLER 52
I. KAVRAM 52
II. ÖLÜME BAĞLI BAĞIŞLAMALARIN ÖLÜME BAĞLI TASARRUF
HÜKÜMLERİNE TÂBİ OLMASI 53
III. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF KAVRAMININ İKİ ANLAMI 54
1. Şeklî Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar . 54
2. Maddî Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar 57
§ 8. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF YAPMA EHLİYETİ . 58
I. GENEL OLARAK 58
II. VASİYETNAME YAPABİLME EHLİYETİ 58
1. Ayırt Etme Gücü 59
2. Yaş 60
III. MİRAS SÖZLEŞMESİ YAPMA EHLİYETİ 60
§ 9. ŞEKLÎ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR 63
I. ŞEKLÎ ANLAMDAKİ ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN GENEL
BİLGİLER 63
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFTA ŞEKLE UYMANIN YARARLARI . 64
§ 10. RESMÎ VASİYETNAMELER 64
I. GENEL BİLGİLER 64
II. RESMÎ VASİYETNAMENİN DÜZENLENİŞ ŞEKİLLERİ . 69
III. OKUNARAK VE İMZALANARAK DÜZENLENEN RESMÎ
VASİYETNAMELER . 70
1. Birinci Safha . 71
2. İkinci Safha . 73
IV. OKUNMADAN VE İMZALANMADAN DÜZENLENEN RESMÎ
VASİYETNAMELER 75
V. KARMA ŞEKİLDE DÜZENLENEN RESMÎ VASİYETNAMELER 76
1. Okunmadan, Fakat İmzalanarak Düzenleme 76
2. Okuyarak, Fakat İmzalamadan Düzenleme 77
VI. BAZI ÖZEL DURUMLAR . 78
1. Körlerin Durumu 78
2. Sağır ve Dilsizlerin Durumu . 79
3. Türkçe Bilinmeyenlerin Durumu 80
§ 11. EL YAZILI VASİYETNAME . 81
I. GENEL OLARAK 81
II. EL YAZILI VASİYETNAMENİN FAYDA VE MAHZURLARI 81
1. Faydaları . 81
2. Mahzurları 82
III. EL YAZILI VASİYETNAMENİN ŞEKİL ŞARTLARI 83
1. Vasiyetnamenin Metni 83
a. Genel Olarak . 83
b. Metnin, kısmen üçüncü kişiler tarafından ya da mekanik bir araçla yazılmış olması 85
2. Düzenleme Tarihi . 86
a. Düzenleme tarihinin gösteriliş şekli 86
b. Düzenleme tarihinin vasiyetnamede gösterilmesinin faydaları. 87
c. Düzenleme tarihinin el yazısı ile olması şartı . 88
d. Düzenleme tarihinin vasiyetnamede bulunmamasının müeyyidesi 88
3. İmza 90
a. Genel olarak 90
b. İmzanın el yazılı vasiyetnamedeki fonksiyonları 90
c. İmzanın atılış şekli 90
d. İmzanın vasiyetnamedeki yeri 91
IV. EL YAZILI VASİYETNAMENİN SAKLANMASI (TEVDİİ) 91
V. EL YAZILI VASİYETNAMEDE VASİYETÇİ TARAFINDAN SONRADAN
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 92
a. Vasiyetname daha tamamlanmadan yapılan değişiklikler 92
b. Vasiyetname tamamlandıktan sonra yapılan değişiklikler 92
§ 12. SÖZLÜ VASİYETNAME 93
I. GENEL OLARAK 93
II. SÖZLÜ VASİYETNAMENİN ŞEKİL ŞARTLARI 95
a. Birinci safha 95
b. İkinci safha . 95
III. SÖZLÜ VASİYETNAMENİN HÜKÜMDEN DÜŞMESİ 100
§ 13. MİRAS SÖZLEŞMELERİ . 101
I. TANIM VE GENEL BİLGİLER 101
1. Miras Sözleşmesi İle Vasiyetname Arasındaki Benzerlik . 101
2. Miras Sözleşmesi ile Vasiyetname Arasındaki Farklar . 101
II. MİRAS SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ 102
1. Olumlu Miras Sözleşmeleri-Olumsuz (Mirastan Feragat) Sözleşmeleri . 102
a. Miras sözleşmesi . 102
b. Mirastan feragat sözleşmesi 103
2. Bir Taraflı ve İki Taraflı Miras Sözleşmeleri 103
a. Bir taraflı miras sözleşmeleri 103
b. İki taraflı miras sözleşmeleri 103
3. İvazlı ve İvazsız (Karşılıklı ve Karşılıksız) Miras Sözleşmeleri . 103
a) İvazsız miras sözleşmesi. 104
b) İvazlı miras sözleşmesi. 104
III. MİRAS SÖZLEŞMESİ YAPMA EHLİYETİ 104
1. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunan Tarafın Ehliyeti 104
2. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunmayan Tarafın Ehliyeti . 104
3. Taraflardan Birinin Ehliyetsizliğinin Sonuçları 106
a) Ölüme bağlı tasarrufta bulunmayan tarafın ehliyetsizliği . 106
b) Mirasbırakanın ehliyetsizliği 107
IV. MİRAS SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ . 108
1. Genel Olarak . 108
2. Miras Sözleşmelerinin Şekil Yönünden Resmi Vasiyetnameden Farkları 109
a) Tarafların aynı anda noter huzurunda bulunmaları . 109
b) Noterin beyanları yazması ya da yazdırması ve metnin okunması . 110
c) Tarafların metni tanıklar önünde imzalamaları . 110
d) Mirasbırakanın tanıklar önünde belgeyi okuduğunu ve son arzularına uygun olduğunu beyan etmesi 110
e) Tanıkların şerh ve imzası 110
f) Miras sözleşmesinin saklanması, tevdii ve açılması . 111
§ 14. VASİYETNAMENİN GERİ ALINMASI, YOK OLMASI VE MİRAS
SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 111
I. VASİYETNAMENİN GERİ ALINMASI 111
1. Genel Olarak . 111
2. Vasiyetnamenin Sonradan Yapılan Bir Ölüme Bağlı Tasarruf ile Geri Alınması 112
a) Vasiyetçi, sonraki vasiyetname ya da miras sözleşmesi ile daha önceki vasiyetnamesini geri aldığını açık olarak beyan eder . 112
b) Vasiyetçi tarafından sonradan yapılan vasiyetnamede (ya da miras sözleşmesinde) önceki vasiyetnamenin geri alındığına ilişkin açık bir tasarruf bulunmamaktadır 113
3. Vasiyetnamenin Yok Edilerek Geri Alınması . 114
4. Vasiyetname ile Yapılan Tasarrufun Sağlar arası Bir Tasarrufla Geri
Alınması (Ademptio Legati) 115